Kilka słów o przyimkach miejsca, a konkretnie o tym, jak i kiedy ich używamy, kiedy mówimy o geografii.
Several words about the prepositions of places and specifically about how and when to use them, when we speak about geography.
- Jeśli my mówimy o tym, dokąd jedziemy, to najczęściej używamy przyimka “do” z dopełniaczem zarówno z nazwami kontynentów, tak i z nazwami krajów i miast:
- when we say where we are going, in most cases we use a preposition “do” with genitive case for the names of the continents as well as for the names of the countries and cities:
do Europy, do Azji, do Polski, do Rosji, do Chin, do Ameryki, do Szwecji, do Australii, do Anglii, do Irlandii, do Danii
Wyjątkiem są tylko te kraje, z którymi używamy przyimka “na” i biernika:
na Białoruś, na Ukrainę, na Litwę, na Łotwę, na Słowację, na Węgry
Warto zauważyć, że wiele osób mówi także “na Chorwację”, chociaż jest to niepoprawna forma, należy mówić do Chorwacji.
The exceptions are several countries that we use a preposition “na” with, followed by accusative case:
na Białoruś, na Ukrainę, na Litwę, na Łotwę, na Słowację, na Węgry
It is worth mentioning that many people say also “na Chorwację”, allthough it’s incorrect, we should say do Chorwacji.
- Jeśli mówimy o wyspach, półwyspach i regionach geograficznych, to używamy przyimka “na” i biernika:
- If we are talking about islands, peninsulas and geographical regions, we use a preposition “na” and accusative:
na Wyspy Brytyjskie, na Madagaskar, na Hel, na Półwysep Apeniński, na Karaiby, na Bałkany, na Podlasie, na Mazury, na Śląsk, na Kaukaz, na Ural
Warto tu zwrócić uwagę na dwa wyjątki z polskiej geografii:
do Małopolski, do Wielkopolski
Dlaczego one się pojawiły? Z powodu słowa “Polska”, które one zawierają. Widocznie było bardzo niezręcznie mówić “do Polski” i “na Małopolskę”, dlatego przez analogięludzie zaczęli mówić “do Małopolski”.
It’s worth mentioning two exceptions from Polish geography:
do Małopolski, do Wielkopolski
Why did they appear? Because of the word “Polska”, which they contain. Apparently it was very unusual to say “do Polski” and “na Małopolskę”, that’s why by analogy people started saying “do Małopolski”.
- Oprócz tego zwróćcie uwagę na to, że jeśli my mówimy na przykład na Śląsk lub na Kaukaz, to mówimy o regionie w dość szerokim sensie słowa, wszak nikt nie określił konkretnych granic, gdzie się Kaukaz zaczyna i gdzie się kończy. A kiedy mówimy o okręgach, województwach, stanach i innych jednostkach administracyjnych krajów, to używamy przyimka “do”:
- Moreover, please note that if we are saying for example na Śląsk or na Kaukaz we are speaking about a region in quite a blurry sense, as noone has ever determined specific borders, where Caucasus starts and where it ends. Whereas when we are talking about districts, counties, states and other administrative units of countries, we use the preposition “do”:
do województwa śląskiego, do województwa pomorskiego, do stanu Arizona
- Kiedy mówimy o górach, to używamy przyimka “w” i biernika:
- When we are talking about the mountains, we use a preposition “w” and accusative case:
w góry, w Tatry, w Alpy, w Himalaje
- W końcu, rozmawiając o miejscach związanych z wodą, używamy przyimka “nad” i biernika:
- Finally, talking about places connected to water, we use the preposition “nad” and accusative case:
nad morze, nad Pacyfik, nad Bajkał, nad Wołgę, nad Morskie Oko
A jak się zmieniają te przyimki, kiedy my mówimy gdzie się znajdujemy?
And how do these prepositions change when we say where we are?
- Kontynenty, kraje i miasta wymagają przyimka “w” i miejscownika:
- The continents, countries and cities require the preposition “w” and locative case:
w Polsce, w Rosji, w Chinach, w Ameryce, w Szwecji, w Australii, w Anglii, w Irlandii, w Danii
- Państwa-wyjątki łączą się z przyimkiem “na” i miejscownikiem:
- The countries-exceptions go with the preposition “na” and locative case:
na Białorusi, na Ukrainie, na Litwie, na Łotwie, na Słowacji, na Węgrzech
- Oprócz tego, przyimka “na” i miejscownika wymagają wyspy, półwyspy i regiony:
- The same preposition “na” and locative case is required for islands, peninsulas and regions:
na Wyspach Brytyjskich, na Madagaskarze, na Helu, na Półwyspie Apenińskim, na Karaibach, na Bałkanach, na Podlasiu, na Mazurach, na Śląsku, na Kaukazie, na Uralu
- Polskie regiony-wyjątki znowu zachowują się, jak kraje:
- Polish regions-exceptions behave again as countries:
w Małopolsce, w Wielkopolsce
- Tak samo zachowują się administracyjne jednostki krajów:
- Administrative units of countries behave in the same way:
w województwie śląskim, w województwie pomorskim, w stanie Arizona
- Tak samo zachowują się góry:
- The mountains behave similarly:
w górach, w Tatrach, w Alpach, w Himalajach
- W rozmowie o wszystkich obiektach wodnych używamy przyimka “nad” i narzędnika:
- In a talk about all the water objects we use the preposition “nad” and instrumentalis case:
nad morzem, nad Pacyfikiem, nad Bajkałem, nad Wołgą, nad Morskim Okiem
Chcecie utrwalić ten materiał? Słusznie, przecież powtarzanie jest matką nauki!
Do you want to practice this material? That’s right, as practice makes perfect!
Pamiętajcie, że nauka – to nie zawsze trudne ćwiczenia. Można też zagrać! Połącz pary tych samych miejsc z dwiema formami (gdzie? i dokąd?)
Remember that laerning is not only about difficult exercises. In fact, one can always play! Put together pairs of the same places, with different forms (where? and where to?)
Więcej ćwiczeń z tego tematu znajdziesz tu:
You will find more exercises on this topic here:
https://polishnative.pl/w-gory-nad-morze-do-miasta-czesc-ii/
