Imiona w różnych językach to temat niezwykle ciekawy. Poza niewielką ilością «międzynarodowych» imion, które w wielu językach brzmią w miarę podobnie (takie, jak na przykład Anna, Katarzyna, Michał, Andrzej, Maria) większość języków ma swoje własne, bardzo oryginalne imiona. To, co brzmi jak imię damskie w języku angielskim może brzmieć, jak imię męskie po polsku i odwrotnie. Jeszcze większą trudność stanowią zdrobniałe formy imion, które często odchodzą dość daleko od formy pełnego imienia. Porozmawiajmy więc dziś o polskich imionach i ich formach!
Имена в разных языках — это очень интересная тема. Кроме небольшого количества «международных» имён, которые во многих языках звучат более-менее похожим образом (такие, как например Анна, Екатерина, Михаил, Андрей, Мария), у большинства языков есть свои собственные, оригинальные имена. То, что звучит как женское имя в английском может звучать как мужское имя на польском, и наоборот. Еще большую сложность представляют уменьшительные формы имён, которые часто уходят достаточно далеко от формы полного имени. Давайте же сегодня поговорим про польские имена и их формы!
Zacznijmy od tego, że imiona żeńskie w języku polskim tradycyjnie kończą się na «a», a męskie na spółgłoskę. Rzadkim wyjątkiem jest sytuacja, że zdrobnienie męskiego imienia kończy się na «a», jak w imieniu Kuba (zdrobnienie od imienia Jakub). Drugą ważną kwestią jest to, że nie ma stuprocentowych zasad co do zdrabniania imion. Nawet, jeśli teoretycznie takowe istnieją, ostatecznie i tak ważne jest to, jak bliscy nazywają daną osobę. Na przykład ogólnie przyjętym zdrobnieniem imienia Wojciech jest Wojtek lub Wojtuś. Niemniej jednak znam osoby, które synów z tym imieniem nazywają «Wojteczek». Tak samo jest z moim imieniem. Co do zasady jego zdrobnieniem jest Mariolka. A jednak wiele bliskich mi osób nazywa mnie «Mariolcia» i trudno tę formę uznać za niepoprawną.
Начнем с того, что женские имена в польском языке традиционно заканчиваются на «а», а мужские на согласную. Редким исключением является ситуация, когда уменьшительная форма от мужского имени заканчивается на «а», как в имени Kuba (уменьшительное от Jakub). Второй важный момент: нет стопроцентных правил касаемо создания уменьшительных форм имен. Даже, если теоретически таковы существуют, все равно в конечном итоге важно то, как близкие люди называют данного человека. К примеру, общепринятой уменьшительной формой от имени Wojciech является Wojtek или Wojtuś. Тем не менее, я знаю людей, которые своих сыновей с этим именем называют Wojteczek. То же самое происходит с моим именем. Согласно правилам, его уменьшительной формой является Mariolka. И все же, многие близкие называют меня Mariolcia, и сложно эту форму посчитать неправильной.
Z doświadczenia mojego i moich studentów widzę, że najprostszym sposobem na zapamiętanie zdrobniałych form imion jest ich powtarzanie, a nie analizowanie każdego imienia z osobna i próbowanie znalezienia jakiejś reguły. Zanim jednak wam dam obszerny spis polskich imion i ich zdrobnień, pragnę jeszcze zwrócić uwagę na formy wołacza. Formalnie formy wołacza powinniśmy używać zawsze, kiedy zwracamy się do kogoś bezpośrednio — na «ty» lub na «pan»/»pani». Jeśli więc do pokoju weszła nasza koleżanka Kasia, powinniśmy się do niej zwrócić «Witaj, Kasiu», «Cześć, Kasiu», «Kasiu, jak się masz?». W praktyce coraz rzadziej używamy tej formy, kiedy jesteśmy z kimś na «ty». O wiele częściej powiemy «Witaj, Kasia» «Cześć, Kasia», «Kasia, jak się masz?», pozostawiając imię w mianowniku. Mało kto uznaje to już za błąd językowy, niemniej jednak wiele osób nadal tego wołacza używa. Poza tym na egzaminach językowych z pewnością warto o wołaczu pamiętać.
По опыту своему и моих студентоя я вижу, что самый простой способ запомнить уменьшительные форм имен — это их повторение, а не анализ каждого имени по отдельности и попытка найти какие-то правила. Прежде, чем я вам дам обширный список польских имен и их уменьшительных форм, хочу обратить ваше внимание на формы звательного падежа. Формально мы длжны использовать звательный падеж всегда, когда обращаемся к кому-то непосредственно — на «ты» или на «вы». Так что если в комнату зашла подрука Kasia, мы должны к ней обратиться «Witaj, Kasiu», «Cześć, Kasiu», «Kasiu, jak się masz?». На практике мы все реже используем эту форму, когда мы с кем-то на «ты. Гораздо чаще мы скажем «Witaj, Kasia» «Cześć, Kasia», «Kasia, jak się masz?», оставляя имя в именительном падеже. Мало кто уже считает это языковой ошибкой, но тем не менее, многие до сих пор используют звательный падеж. Кроме этого, на языковых экзаменах точно надо помнить про звательный падеж.
Jeśli jesteśmy z kimś na «pan»/»pani», to tu formy wołacza nie można pominąć. Nie można powiedzieć «Dzień dobry, pani Kasia», to brzmi bardzo niepoprawnie. Można powiedzieć tylko «Dzień dobry, pani Kasiu». Samo słowo «pani» pozostawiamy w mianowniku, a imię — w wołaczu, w pełnej lub w zdrobniałej formie.
Если мы к кому-то обращаемся на «вы», то тут форму звательного падежа пропустить нельзя. Нельзя сказать «Dzień dobry, pani Kasia», это звучит очень неправильно. Можно сказать только «Dzień dobry, pani Kasiu». Само слово «pani» мы оставляем в именительном падеже, а имя — в звательном, в полной или уменьшительной форме.
Niżej podaję wam obszerną listę najczestszych polskich imion żeńskich i męskich wraz z ich zdrobnieniami i formami wołacza.
Ниже я вам привожу обширный список самых частых польских женских и мужских имён вместе с их ласкательными формами и звательным падежом.
pełne imię | wołacz | zdrobnienie | wołacz |
Alicja | pani Alicjo! | Ala | Alu! |
Anna | pani Anno! | Ania | Aniu! |
Agata | pani Agato! | Agatka | Agatko! |
Agnieszka | pani Agnieszko! | Aga/Agusia | Aguś/Agusiu! |
Aleksandra | pani Aleksandro! | Ola | Olu! |
Barbara | pani Barbaro! | Basia | Basiu! |
Dominika | pani Dominiko! | Misia | Misiu! |
Elżbieta | pani Elżbieto! | Ela | Elu! |
Ewa | pani Ewo! | Ewunia | Ewuniu! |
Grażyna | pani Grażyno! | Grażynka | Grażynko! |
Halina | pani Halino! | Halinka | Halinko! |
Irena | pani Ireno! | Irka | Irko! |
Iwona | pani Iwono! | Iwonka | Iwonko! |
Izabela | pani Izabelo! | Iza | Izo! |
Jadwiga | pani Jadwigo! | Jadzia | Jadziu! |
Joanna | pani Joanno! | Asia | Asiu! |
Jolanta | pani Jolanto! | Jola | Jolu! |
Justyna | Pani Justyno! | Justynka | Justynko! |
Karolina | pani Karolino! | Karolinka/Karolcia | Karolinko/Karolciu! |
Krystyna | pani Krystyno! | Krysia | Krysiu! |
Lidia | pani Lidio! | Lidka | Lidko! |
Magdalena | pani Magdaleno! | Magda | Magdo! |
Małgorzata | pani Małgorzato! | Gosia | Gosiu! |
Maria | pani Mario! | Marysia | Marysiu! |
Mariola | pani Mariolu! | Mariolka | Mariolko! |
Marta | pani Marto! | Martusia | Martusiu! |
Monika | pani Moniko! | Monisia/Nika | Monisiu!/Niko! |
Natalia | pani Natalio! | Natalka | Natalko! |
Olga | pani Olgo! | Oleńka | Oleńko! |
Renata | pani Renato! | Renia | Reniu! |
Teresa | pani Tereso! | Terenia/Tesia | Tereniu/Tesiu! |
Zofia | pani Zofio! | Zosia | Zosiu! |
Pełne imię | wołacz | zdrobnienie | wołacz |
Aleksander | panie Aleksandrze! | Olek | Olku! |
Andrzej | panie Andrzeju! | Andrzejek* | Andrzejku! |
Antoni | panie Antoni! | Antek | Antku! |
Bartosz | panie Bartoszu! | Bartek | Bartku! |
Bolesław | panie Bolesławie! | Bolek | Bolku! |
Damian | panie Damianie! | Danek | Danku! |
Dawid | panie Dawidzie! | Dawidek | Dawidku! |
Grzegorz | panie Grzegorzu! | Grześ | Grzesiu! |
Henryk | panie Hanryku! | Henio | Heniu! |
Jakub | panie Jakubie! | Kuba/Kubuś | Kubo/Kubusiu! |
Jan | panie Janie! | Jaś | Jasiu! |
Jarosław | panie Jarosławie! | Jarek | Jarku! |
Jerzy | panie Jerzy! | Jurek | Jurku! |
Krzysztof | panie Krzysztofie! | Krzyś/Krzysio | Krzysiu! |
Łukasz | panie Łukaszu! | Łukaszek | Łukaszku! |
Maciej | panie Macieju! | Maciek | Maćku! |
Marcin | panie Marcinie! | Marcinek | Marcinku! |
Mateusz | panie Mateuszu! | Mateuszek | Mateuszku! |
Michał | panie Michale! | Michaś | Michasiu! |
Piotr | panie Piotrze! | Piotrek | Piotrku! |
Przemysław | panie Przemysławie! | Przemek | Przemku |
Robert | panie Robercie! | Robcio | Robciu! |
Ryszard | panie Ryszardzie! | Rysiek/Rysio | Ryśku/Rysiu! |
Tomasz | panie Tomaszu | Tomek | Tomku! |
Wojciech | panie Wojciechu! | Wojtek | Wojtku! |
Zbigniew | panie Zbigniewie! | Zbyszek | Zbyszku! |
Zdzisław | panie Zdzisławie! | Zdzich | Zdzichu! |